Το δέρμα καλύπτει όλο μας το σώμα με βασικό σκοπό τη διατήρηση της θερμοκρασίας και της άμυνας του οργανισμού κατά των επιφανειακών βακτηρίων και ιών. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα μετατρέπεται σε ένα ισχυρό αλλά παθητικό μονωτικό φλοιό του σώματος μειώνοντας έτσι τη θερμική απώλεια στο ελάχιστο.

ο δέρμα αποτελείται από τρία στρώματα, την επιδερμίδα, το δέρμα και τον υποδόριο ιστό. Η στοιβάδα της επιδερμίδας προστατεύει από τους εξωτερικούς βλαβερούς παράγοντες. Το δέρμα είναι η μεσαία στοιβάδα, διαθέτει πλούσιο αγγειακό σύστημα και αρκετή ποσότητα κολλαγόνου, ελαστίνης καθώς είναι υπεύθυνο για την ελαστικότητα και τη μηχανική αντοχή. Η υποδόρια στοιβάδα είναι το βαθύτερο στρώμα του συστήματος αυτού και αποτελείται κυρίως από λιπώδη κύτταρα, συνδετικό ιστό και λίγα αιμοφόρα αγγεία.

Το δέρμα έχει ουσιαστικό ρόλο στην αντίληψη της περιβαλλοντικής θερμοκρασίας, της αφής, του πόνου κ.λπ. Υπάρχουν συγκεκριμένοι νευρικοί υποδοχείς για το κρύο, τη ζέστη, και τον θερμικό πόνο. Οι άνθρωποι δεν έχουν έμφυτη την αίσθηση θερμοκρασίας στο δέρμα. Η θερμική αντίληψη είναι διαφορετική όταν υπάρχει απευθείας έκθεση στο κρύο από το περιβάλλον σε σύγκριση με την έκθεση στο ζεστό περιβάλλον. Το αίσθημα του κρύου είναι πιο έντονο από τη ζέστη  λόγω των υποδοχέων του δέρματος. Για παράδειγμα το κρύο είναι εντονότερα αισθητό στο πρόσωπο και το άνω μέρος του σώματος. Η επιλογή των ρούχων συμβάλλει επίσης στην αίσθηση του κρύου.

Το δέρμα ζεσταίνεται  όταν το σώμα υποχρεώνεται να διαλύσει την υπερβολική θερμότητα, και γίνεται κρύο, όταν πρέπει να διατηρήσει τη θερμότητα. Αυτή η διαδικασία γίνεται μέσω των αγγείων.

Η υγρασία παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην υγεία. Το δέρμα είναι μια μεγάλη δεξαμενή νερού που συμμετέχει ενεργά στη ρύθμιση της ισορροπίας υγρών στον οργανισμό. Ο επιδερμικός φραγμός συμβάλλει στη διατήρηση της υγρασίας στο σώμα. Αυτή η υγρασία επηρεάζεται από τα ρούχα μας, τη σωματική άσκηση, ασθένειες, κ.λπ.

Το κρύο μπορεί να έχει αρκετές ανεπιθύμητες ενέργειες στο δέρμα μας όπως θερμική δυσφορία, πόνος, ξηρότητα, μούδιασμα, σκασίματα, φαγούρα, τραυματισμοί, κρυοπαγήματα, ακόμα και φλεγμονές από την εκτεταμένη ξηρότητα.

Για να προληφθεί ή να θεραπευτεί η ξηρή επιδερμίδα που οφείλεται στο κρύο είναι πολύ σημαντικό να ενυδατώνεται σωστά και τακτικά το δέρμα σας. Αυτό μπορεί να γίνει με ενυδατικό γαλάκτωμα, κρέμα, λάδια και φυσικά αρκετή κατανάλωση νερού.

Τα ενυδατικά χωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες και οι λειτουργίες τους περιλαμβάνουν την πρόληψη της απώλειας νερού μέσω του δέρματος, την προσθήκη νερού στο δέρμα και τη μείωση της ξηρότητας. Ο στόχος τους είναι να αποτρέπουν την εξάτμιση του νερού ή να μειώσουν τη διαδερμική απώλεια του από το δέρμα σχηματίζοντας ένα φράγμα. Αυτό το φράγμα επιτρέπει την αναπλήρωση της περιεκτικότητας σε νερό της κεράτινης στιβάδας από τα βαθύτερα στρώματα της επιδερμίδας και του δέρματος.

Τα πιο κοινά ενυδατικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι:

• Βαζελίνη, ορυκτέλαιο, παραφίνη, σκουαλένιο
• Φυτικά έλαια: λάδι καρύδας, καστορέλαιο, ελαιόλαδο, έλαιο σταφυλιού, σογιέλαιο, αμυγδαλέλαιο
• Ζωικά λίπη: Λάδι βιζόν, έλαιο emu, λανολίνη
• Κρέμες με ουρία

Τα άλφα-υδροξυ οξέα (AHAs) είναι μια σημαντική ομάδα υγραντικών μορίων και έχουν πρόσφατα επικεντρωθεί στη χρήση τους ως ενυδατικοί παράγοντες, αλλά και στα καλλυντικά. Τα AHA περιλαμβάνουν γλυκολικό και γαλακτικό οξύ τα οποία βοηθούν σε μεγάλο βαθμό την θεραπεία της ξηρότητας του δέρματος.

Η ουρία στα ενυδατικά βοηθά στην απορρόφηση νερού και προωθεί την απολέπιση των κερατοκυττάρων. Βελτιώνει τον κνησμό και είναι χρήσιμη στη θεραπεία της ιχθύωσης, των διαταραχών που σχετίζονται με την υπερκεράτωση και της ατοπικής δερματίτιδας.

ΠΗΓΕΣ

Human responses to cold. Rintamaki. Alaska Medical Journal. 2007

Skin reactions to cold. Talpash. PMC Med publications.