Η ομοιόσταση της ενέργειας είναι κρίσιμη για την επιβίωση των ανθρώπων, ως εκ τούτου, έχουν αναπτυχθεί πολλαπλοί και σύνθετοι μηχανισμοί για τη ρύθμιση της πρόσληψης και της κατανάλωσης ενέργειας για τη διατήρηση του σωματικού βάρους. Για τη διατήρηση του βάρους, όχι μόνο η πρόσληψη ενέργειας πρέπει να ταιριάζει με τις δαπάνες ενέργειας, αλλά και η πρόσληψη μακροθρεπτικών συστατικών πρέπει να εξισορροπεί την οξείδωση των μακροθρεπτικών συστατικών. Ωστόσο, αυτή η ισορροπία φαίνεται να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να επιτευχθεί σε κάποια άτομα.

Η παχυσαρκία συνδέεται με χαμηλό μεταβολικό ρυθμό καθώς και μεγάλη μεταβλητότητα στη σχέση μεταξύ του μεταβολικού ρυθμού και του σωματικού βάρους που υποδηλώνει ότι τα άτομα αυτά μπορούν να έχουν υψηλούς, φυσιολογικούς ή χαμηλούς σχετικούς μεταβολικούς ρυθμούς. Σε πρόσφατη μελέτη σε μη διαβητικούς διαπιστώθηκε ότι ο χαμηλός μεταβολικός ρυθμός (προσαρμοσμένος για διαφορές στη λιπαρή μάζα, τη μάζα λίπους, την ηλικία και το φύλο) ήταν ένας παράγοντας κινδύνου για την αύξηση του σωματικού βάρους.

Η αλήθεια είναι ότι ο αληθείς αργός μεταβολισμός είναι ένα σπάνιο φαινόμενο. Η παχυσαρκία είναι τελικά το άμεσο αποτέλεσμα των γενετικών αλληλεπιδράσεων της διατροφής, της άσκησης, κ.λπ. Ο μεταβολισμός ορίζεται ως ‘’ Η διαδικασία με την οποία το σώμα μετατρέπει σε ενέργεια το φαγητό και το ποτό που καταναλώνεται’’.

Για να ζήσουμε χρειαζόμαστε ένα συγκεκριμένο επίπεδο ενέργειας για να δώσουμε μεταφορικά ‘’καύσιμα’’ στο σώμα μας να λειτουργήσει όχι μόνο όταν ασκούμαστε, δουλεύουμε η διαβάζουμε, αλλά και όταν κοιμόμαστε, αναπνέουμε ή είμαστε απλά σε κατάσταση ηρεμίας. Οι πιο συχνοί παράγοντες που επηρεάζουν τον μεταβολισμός μας είναι:

1. Σωματική διάπλαση - Εάν είστε αρκετά γυμνασμένοι με αυξημένη μυική μάζα ή απλά το σωματικό σας βάρος είναι αυξημένο ο μεταβολισμός επηρεάζεται άμεσα. Εάν ανήκετε στην 1η κατηγορία ο μεταβολισμός σας είναι πιο ευνοημένος καίγοντας γρηγορότερα και καλύτερη την ενεργειακή προληψη, ενώ αν ανήκετε στη 2η κατηγορία συμβαίνει το αντίθετο.
2. Ηλικία - Ανάλογα σε ποιά ηλικιακή ομάδα ανήκετε ο μυϊκός ιστός μειώνεται η είναι πιο αυξημένος, έτσι ο μεταβολισμός λειτουργεί όπως στην 1η ομάδα της σωματικής διάπλασης.
3. Φύλο - Σε αυτή την κατηγορία οι άντρες είναι περισσότερο ευνοημένοι από τις γυναίκες, καθώς γενετικά διαθέτουν δυνατότερο και μεγαλύτερο μυϊκό ιστό και λιγότερο σωματικό λίπος. Η κατάσταση αυτή αλλάζει ανάλογα την ηλικία και την σωματική άσκηση, καθώς και την ενεργειακή πρόσληψη.
4. Παθήσεις - Κάποιες καταστάσεις υγείας ή φαρμακευτική αγωγή μπορεί να επηρεάζουν αρνητικά τον μεταβολικό ρυθμό. Ο διαβήτης, οι θυρεοειδοπάθειες, το σύνδρομο Cushing ή το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι οι πιο συχνές.
5. Οικογενειακό ιστορικό - Η γενετική κάποιες φορές είναι άδικη με την κληροδότηση των γονιδιωμάτων μεταφέροντας μας κάποια ‘’αρνητικά’’ χαρακτηριστικά που έχουν οι πρόγονοί μας. Είναι μια κατάσταση που δεν μπορεί να ελεγχθεί η να αλλάξει.

Κάποιες πρακτικές που μπορείτε να ακολουθήσετε για να διατηρήσετε ή να ενεργοποιήσετε τον μεταβολισμό σας είναι:

1. μέσω των θερμίδων, ιδανικά με την καθοδήγηση ειδικού διατροφολόγου
2. άσκηση. Η γυμναστική σε οποιαδήποτε μορφή μπορεί να κάνει απίστευτες αλλαγές στο σώμα, την ψυχολογία και τον μεταβολισμό σας.
3. Ανθυγιεινή διατροφή με αρκετό junk food και κορεσμένα λιπαρά, επιβραδύνουν τον μεταβολισμό σας.

Σε κάθε περίπτωση και σε αλλαγές που παρατηρείτε στο σώμα ή τον μεταβολισμό σας,  μιλήστε με το γιατρό σας για τυχόν αλλαγές που μπορείτε να κάνετε για να βελτιώσετε την κατάσταση.

ΠΗΓΕΣ

Metabolic Slowing and Reduced Oxidative Damage with Sustained Caloric Restriction Supports the Rate of Living and Oxidative Damage Theories of Aging. Cell Metabolism. 2019

Energy metabolism, fuel selection and body weight regulation. J Galgani and E Ravussin. International Journal of Obesity. 2008