Βουλιμία, νευρική ανορεξία. Συμπτώματα και αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών.
Η νευρική ανορεξία και η βουλιμία είναι διατροφικές διαταραχές που χαρακτηρίζονται από την εσωτερίκευση των πολύ αδύνατων ιδανικών βάρους, καθώς και ακραίων μεθόδων ελέγχου του. Προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες με μεγάλη στατιστική διαφορά καθώς τα σύγχρονα κοινωνικά πρότυπα είναι πιο πιεστικά από ποτέ άλλοτε, κατάσταση η οποία τα τελευταία χρόνια τείνει να αλλάζει σε κάποιο βαθμό καθώς η τάση του inclusivity και της ψυχικής υγείας παίρνει τα ηνία. Και στις δύο περιπτώσεις, η υπερεκτίμηση του βάρους και του σχήματος του σώματος (όπου αυτή η ανησυχία για την εικόνα του σώματος είναι ύψιστης σημασίας για την αυτοεκτίμηση) είναι υποχρεωτικό κριτήριο διάγνωσης.
Η νευρική ανορεξία χαρακτηρίζεται ως μια κατάσταση ακραίας αυτοπείνας, όπου οι άνθρωποι είναι λιποβαρείς και εμπλέκονται σε επικίνδυνες συμπεριφορές για την πρόληψη της αύξησης βάρους. Περιλαμβάνει άτομα που τρώνε και δεν κάνουν υπερβολική κατανάλωση ή προκαλούν εμετό ή κατάχρηση καθαρτικών και διουρητικών. Τα άτομα με βουλιμία δεν είναι συνήθως λιποβαρή, αλλά βρίσκονται σε έναν κύκλο υπερφαγίας και εμετού ή νηστείας ή καταναγκαστικής άσκησης.
Όλες οι διατροφικές διαταραχές εμφανίζονται σε όλο το ηλικιακό φάσμα, αν και η νευρική ανορεξία και η βουλιμία εμφανίζονται συχνότερα στην παιδική ηλικία και την εφηβεία.
Τα συμπτώματα – σημάδια της νευρικής ανορεξίας είναι: σοβαρός περιορισμός της λαμβάνουσας τροφής, πολύ χαμηλό βάρος σώματος, υπερεκτίμηση εικόνας σώματος (πιστεύουν δηλαδή ότι είναι πολύ βαρύτερα από αυτό που πραγματικά ζυγίζουν), φόβος αύξησης βάρους, υπερβολική τάση για γυμναστική και πιθανή χρήση καθαρκτικών, διουρητικών και αυτοπροκαλούμενου εμετού.
Τα συμπτώματα της βουλιμίας είναι: ασταθής λήψη τροφής (παράληψη γευμάτων, περιορισμός ταυτόχρονα με βουλιμικά επεισόδια), κανονικό ή αυξημένο βάρος, υπερεκτίμηση εικόνας σώματος (όπως και στην νευρική ανορεξία), αυτοπροκαλούμενος εμετός.
Το χαρακτηριστικό που συνδέει και τις δύο διατροφικές διαταραχές είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση και το μεγάλο ψυχολογικό υπόβαθρο που συνοδεύουν αυτές τις ασθένειες.
Η διάγνωση αυτών των δύο καταστάσεων διαφέρει διότι στην νευρική ανορεξία τα αποτελέσματα της ασθένειας είναι πιο εμφανή γρηγορότερα από αυτά της βουλιμίας. Ενώ η ανορεξία διαγιγνώσκεται βάση κλινικής εικόνας και συμπτωμάτων από έναν ψυχίατρο ή ψυχολόγο, στην βουλιμία τα συμπτώματα θα πρέπει να υπάρχουν σταθερά για 1 τουλάχιστον 3μηνο. Τα πρόσθετα χαρακτηριστικά που θα βοηθήσουν στη διάγνωση της βουλιμίας είναι όταν το άτομο: (i) τρώει πολύ γρήγορα από το κανονικό. (ii) τρώει χωρίς να πεινάει. (iii) τρώει μέχρι να χορτάσει υπερβολικά και σε ακραίο βαθμό. (iv) τρώει μόνο. και (v) είναι παρόντα αρνητικά συναισθήματα κατάθλιψης, ενοχής ή αηδίας μετά από υπερκατανάλωση τροφής.
Για όλες τις διαταραχές πρόσληψης τροφής η κύρια θεραπεία όπως περιγράφεται στις τρέχουσες εθνικές και διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες είναι μια μορφή ψυχο-συμπεριφορικής θεραπείας. Άτομα με πιο σοβαρά συμπτώματα, ή όσοι δεν βελτιώνονται με λιγότερο περιοριστική φροντίδα μπορούν να υποβληθούν σε μερική ή πλήρη νοσοκομειακή περίθαλψη.
Εκτός από την ψυχοθεραπεία, τα άτομα που βιώνουν διατροφικές διαταραχές ωφελούνται από μια ομάδα ειδικών που αναλαμβάνουν ταυτόχρονα με καλή συνεργασία και στόχο την ολιστική θεραπεία και συντήρηση του. Αυτές οι ομάδες θα περιλαμβάνουν τουλάχιστον έναν ψυχολόγο, έναν ιατρό και έναν διατροφολόγο.
ΠΗΓΕΣ American Psychiatric Association . Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th edn) (DSM‐5). Washington, DC: American Psychiatric Association; 2013
Hay P, Mitchison D, Lopez Collado AE, González‐Chica DA, Stocks N, Touyz S. Burden and health‐related quality of life of eating disorders, including avoidant/restrictive food intake disorder (ARFID), in the Australian population. J Eat Disord 2017