Οι περισσότεροι άνθρωποι, κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής τους, εκτίθενται σε ψυχολογικά τραύματα ή αγχωτικά γεγονότα όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, μια διάγνωση απειλητικής για τη ζωή ασθένειας, φυσικών καταστροφών, βίας ή και άλλων κοινών αγχωδών καταστάσεων. Οι τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι το αυξημένο στρες  μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο διαφόρων σοβαρών ασθενειών συμπεριλαμβανομένης της καρδιοπάθειας, του τραυματισμού, της μόλυνσης και ορισμένων αυτοάνοσων ασθενειών.

Οι καρδιαγγειακές παθήσεις τείνουν να έχουν γενετική προδιάθεση, καθώς και οι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και τις συννοσηρότητες που μπορεί να συσσωματωθούν εντός των οικογενειών και να ασκήσουν μια ακόμη επίδραση στη σχέση μεταξύ διαταραχών που σχετίζονται με το στρες και καρδιαγγειακών παθήσεων.

Τι σημαίνει όταν ένας ασθενής παραπονιέται για «άγχος»; Συνήθως σημαίνει ότι του συμβαίνουν δυσάρεστες και δύσκολες καινούργιες συνθήκες ζωής, μπορεί να αντιμετωπίσουν ένα ακραίο συμβάν όπως ο θάνατος. Άλλες φορές αναφέρονται στη συνολική εμπειρία ζωής τους όπως το εργασιακό άγχος. Ακριβώς όπως οι καρδιολόγοι αξιολογούν ποιοτικά την έκταση των καρδιακών θορύβων, οι ψυχολόγοι και οι ψυχίατροι έχουν μια ποικιλία σχεδίων αξιολόγησης για την αξιολόγηση του στρες. Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι το επίκεντρο δεν πρέπει να είναι στους μεγάλους παράγοντες άγχους της ζωής, αλλά στην καθημερινή αντιμετώπιση του άγχους.

`Οι παραδοσιακοί παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου περιλαμβάνουν το κάπνισμα, την υπέρταση, τον σακχαρώδη διαβήτη, τη δυσλιπιδαιμία, το οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου και τον καθιστικό τρόπο ζωής. Είναι σαφές ότι το ψυχοκοινωνικό στρες, που αξιολογείται άμεσα από μια ποικιλία μέτρων, σχετίζεται με υψηλότερο επιπολασμό καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου.

Το άγχος παρ όλο που είναι καθημερινότητα για πολλούς από εμάς πλέον, επηρεάζει άμεσα και την σωματική υγεία μας εκτός από την ψυχολογική. υπάρχουν κάποιες ασθένειες που σχετίζονται με το άγχος, όπως:

 

• Αγχος και αθηροσκλήρωση

Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι έχει πως το άγχος σχετίζεται με την αθηροσκλήρωση. Οι παθοφυσιολογικοί δεσμοί μεταξύ ψυχοκοινωνικού στρες και αθηροσκλήρωσης που είναι ανεξάρτητοι από τους παραδοσιακούς καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου μπορεί να περιλαμβάνουν οξείδωση λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL) που προκαλείται από φλεγμονή και ανεπιθύμητη αύξηση της κατεχολαμίνης και αναπαραγωγικών ορμονών, αλλαγές που οδηγούν σε αυξημένη ενδοθηλιακή βλάβη.  

• Αγχος και ενδοθηλιακή λειτουργία

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία είναι ένα από τα πρώτα σημάδια αθηροσκλήρωσης. Οι παθοφυσιολογικοί δεσμοί μεταξύ στρες και ενδοθηλιακής λειτουργίας μπορεί να περιλαμβάνει την άμεση ενδοθηλιακή βλάβη λόγω κατεχολαμίνης και αύξηση της αρτηριακής πίεσης, με αποτέλεσμα την εσωτερική βλάβη, τις φλεγμονώδεις ελεύθερες ρίζες που εμποδίζουν τη σύνθεση του μονοξειδίου του αζώτου και την αυξημένη ενδοθηλιακή αντιδραστικότητα που προκαλείται από ενεργοποιημένα αιμοπετάλια.

• Ψυχοκοινωνικές μεταβλητές και ισχαιμία του μυοκαρδίου

Η ισχαιμία του μυοκαρδίου προκύπτει όταν η ζήτηση για ροή αίματος του μυοκαρδίου υπερβαίνει την προσφορά. Η παρατεταμένη ισχαιμία του μυοκαρδίου οδηγεί σε έμφραγμα του μυοκαρδίου, συνήθως από σχηματισμό θρόμβου.  

• Αγχος και ρήξη αθηροσκληρωτικής πλάκας

Η σχέση μεταξύ στρες και ρήξης αθηροσκληρωτικής πλάκας μπορεί να περιλαμβάνει αυξηση στον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση και το συμπαθητικό νευρικό σύστημα  

• Ψυχοκοινωνικό άγχος και θρόμβωση

Η τάση για σχηματισμό θρόμβου είναι καθοριστικός παράγοντας για την πρόοδο σε ένα οξύ καρδιαγγειακό επεισόδιο. Οι κοινοί παράγοντες κινδύνου παίζουν ρόλο στην προώθηση και τοντ σχηματισμού θρόμβων. Τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι η δυσλιπιδαιμία, ο διαβήτης και το κάπνισμα προάγουν τον σχηματισμό θρόμβων, όπως και το αυξημένο στρες.  

• άγχος και αρρυθμίες

Περίπου οι μισοί από τους καρδιαγγειακούς θανάτους που παρατηρούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες συμβαίνουν ετησίως λόγω αρρυθμίας (κοιλιακή μαρμαρυγή), ως το αποκορύφωμα της ρήξης αθηροσκληρωτικής πλάκας / ισχαιμίας / εμφράγματος. Το αυξημένο στρες παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ρύθμιση και αποφυγή της αρρυθμίας.   Οι έρευνες δείχνουν ότι το στρες, συμπεριλαμβανομένου του ψυχικού στρες, κατάθλιψης και άγχους, επηρεάζει το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Το ψυχοκοινωνικό στρες συμβάλλει στην λειτουργία της καρδιάς με πολλούς τρόπους και μπορεί να είναι ο παράγοντας που καθορίζει την επιβίωση στις περισσότερες περιπτώσεις. Είναι επομένως εύλογο να ρωτήσουμε εάν οι παρεμβάσεις σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο μπορούν να μειώσουν τους παραδοσιακούς παράγοντες κινδύνου για καρδιοπάθεια ή να μειώσουν άμεσα τη νοσηρότητα αυτής.   ΠΗΓΕΣ Stress related disorders and risk of cardiovascular disease: population based, sibling controlled cohort study. Fang et al. 2019 Effects of stress on heart rate complexity—A comparison between short-term and chronic stress. Scubert et al . Biological Psychology Journal